Lęki po alkoholu
Zwykliśmy postrzegać alkohol w kategoriach kompana dobrej zabawy. Pomaga nam w odprężeniu i rozluźnieniu się. Tymczasem wiele osób odczuwa negatywne konsekwencje spożywania alkoholu takie jak stany lekowe.
Nasilenie się lęków lub ich pojawienie się po okresie intensywnego picia to jeden z często pomijanych skutków ubocznych spożywania alkoholu. Skąd się biorą lęki po alkoholu? Jak z nimi walczyć?
Czym są lęki po alkoholu?
Lęk to uczucie niepokoju, obawy lub strachu, które może być reakcją na rzeczywiste zagrożenie lub po prostu być odczuciem bez konkretnego powodu. W kontekście spożywania alkoholu, lęki mogą być bezpośrednio związane z fizjologicznymi i chemicznymi zmianami w organizmie wywołanymi alkoholem. Mogą też być wynikiem indywidualnej reakcji organizmu na alkohol lub wynikać z nasilenia się istniejących wcześniej dolegliwości lękowych.
Dlaczego alkohol może wywoływać lęki?
Alkohol wpływa na działanie neurotransmiterów w mózgu, które są odpowiedzialne za regulację nastroju, uczuć i emocji. Początkowo alkohol może działać uspokajająco, hamując aktywność układu nerwowego. Jednak w miarę metabolizowania alkoholu i obniżania się jego poziomu w organizmie, może dojść do efektu odwrotnego – nasilenia się uczuć lękowych.
Dodatkowo, alkohol może wpływać na poziom kortyzolu, hormonu stresu, co również może przyczynić się do odczuwania lęku. Długotrwałe nadużywanie alkoholu może prowadzić do zaburzeń równowagi chemicznej w mózgu, co z kolei może nasilać stany lękowe. U osób uzależnionych lęki po alkoholu mogą występować niezależnie od stanu upojenia.
Jak objawiają się lęki po alkoholu?
Objawy lęków po alkoholu można podzielić na dwie grupy – objawy fizyczne i objawy psychiczne.
Objawy fizyczne obejmują:
- szybkie bicie i kołatanie serca,
- duszności i trudności z oddychaniem,
- drżenie dłoni i innych części ciała,
- zimne poty i uczucie gorąca.
Objawy psychiczne obejmują:
- poczucie paniki i strachu,
- nasilone obawy i uczucie niepokoju,
- obniżenie nastroju i uczucia smutku,
- uczucie odrealnienia.
Długotrwałe skutki lęków po alkoholu
Skutki lęku wywołanego nadmiernym spożyciem alkoholu nie ograniczają się wyłącznie do stanów doświadczanych tu i teraz. Długotrwałe nadużywanie alkoholu i towarzyszące mu lęki mogą powodować poważne konsekwencje dla zdrowia i funkcjonowania jednostki. Wśród najczęściej obserwowanych długotrwałych skutków lęków po alkoholu zalicza się zaburzenia snu, zanurzenia koncentracji oraz problemy z relacjami. Lęki wpływają niekorzystnie na zdolność do nawiązywania i utrzymywania relacji z innymi ludźmi.
Czynniki ryzyka: Co zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia lęku?
Nie każdy, kto spożywa alkohol doświadcza stanów lękowych. Istnieje długa lista czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia lęku. Świadomość tych czynników oraz ich zrozumienie może pomóc w identyfikacji osób, które są bardziej narażone na stany lękowe po spożyciu alkoholu, jak również pogłębieniu swojej samoświadomości, a być może także zmiany dotychczasowej relacji z alkoholem.
Jakie czynniki zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia lęku? Badania wskazują, że genetyka może odgrywać istotną rolę w predyspozycji do lęków po alkoholu. Osoby, które mają w rodzinie historię zaburzeń lękowych lub alkoholizmu, mogą być bardziej narażone na doświadczanie lęków po spożyciu alkoholu. Kolejnym czynnikiem ryzyka jest historia spożywania alkoholu. Istnieje zależność pomiędzy występowaniem lęków a regularnym spożywaniem dużych ilości alkoholu oraz rozpoczęciem picia w młodym wieku. Stany lękowe to następny czynnik, który zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia lęków po alkoholu. Osoby z diagnozowanymi zaburzeniami lękowymi, takimi jak zaburzenie lękowe uogólnione czy zaburzenie paniki wykazują większą podatność na efekty alkoholu, w związku z czym mogą doświadczać nasilonych objawów lękowych po jego spożyciu. Następną pozycją na liście jest stres i traumatyczne wydarzenia. Przeżyta trauma, podobnie jak doświadczanie chronicznego stresu przekładają się na podatność na stany lękowe.
Jakie jeszcze czynniki mogą powodować wystąpienie lęku po alkoholu? W tym miejscu uwagę warto zwrócić na ogólny stan zdrowia osoby spożywającej napoje wysokoprocentowe. Choroby takie jak zaburzenia tarczycy, niski poziom cukru we krwi czy zaburzenia równowagi elektrolitowej mogą się przyczynić do nasilenia objawów lękowych. Podobnie jak deficyty snu. Spożywanie alkoholu w połączeniu z innymi substancjami, takimi jak narkotyki czy leki także może zwiększyć ryzyko wystąpienia lęków.
Lęki po alkoholu: Jak z tym walczyć?
Lęki po alkoholu mogą być wynikiem nadmiernego spożycia lub wynikać z indywidualnej reakcji organizmu na alkohol. Jak sobie z nimi radzić? Na początek warto skoncentrować się na zrozumieniu przyczyny występowania lęków po alkoholu, która leży w zaburzeniu pracy neuroprzekaźników w mózgu. Początkowo alkohol wykazuje działanie pozytywne – poprawia nastrój, relaksuje. Gdy jego efekt zaczyna ustępować, może dojść do gwałtownego spadku poziomu neuroprzekaźników, a w efekcie do uczucia lęku.
Najlepszym sposobem na uniknięcie lęków po alkoholu jest umiarkowane spożywanie alkoholu lub całkowita rezygnacja z niego. Jeśli pomimo ograniczenia spożycia, lęki wystąpią warto skorzystać z zalet technik relaksacyjnych. Ćwiczenia oddechowe, medytacja czy joga mogą pomóc w łagodzeniu objawów lękowych i odzyskaniu równowagi psychicznej. Także ćwiczenia fizyczne pomagają w redukcji objawów lękowych. Osoby uzależnione, które nie są w stanie zrezygnować z sięgania po alkohol mimo doświadczania dolegliwości lękowych, powinny zwrócić się po pomoc do specjalisty. Może to być lekarz lub specjalista ds. uzależnień. Bardzo ważne jest również wsparcie najbliższych – rodziny i przyjaciół.
