Alkoholizm wśród młodzieży: Przyczyny, skutki, metody zapobiegania

Młodzież uzależniona od alkoholu to poważny problem społeczny, który dotyka wielu rodzin. Nie ma tu znaczenia sytuacja materialna czy wykształcenie rodziców. Młodzi ludzie w fazie intensywnego rozwoju fizycznego, emocjonalnego i społecznego coraz częściej sięgają po alkohol i się od niego uzależniają.

Z czego wynika problem alkoholizmu młodzieży? Jak nadużywanie alkoholu w okresie dorastania wpływa na dorosłe życie? Jak możemy pomóc naszym dzieciom i uchronić je przed nałogiem?

Młodzież uzależniona od alkoholu

W ramach Europejskiego Programu Badań Ankietowych w Szkołach na Temat Używania Alkoholu i Narkotyków ujawniono, że nastolatki w Polsce najczęściej sięgają właśnie po alkohol. Ponad 90% nastoletnich dzieci pije alkohol, a ponad 65% siedemnastolatków upiło się co najmniej raz. Ponadto, badania wykazały, że blisko co czwarty rodzic (21% kobiet i 26% mężczyzn) wyraziłoby zgodę na to, by dziecko spróbowało alkoholu przed osiągnięciem pełnoletności. Przyzwolenie na „próbowanie” alkoholu przez osoby niepełnoletnie prowadzi do przesuwania granicy wieku, w którym młodzi dorośli sięgają po napoje wysokoprocentowe. Nawet jeśli eksperymenty z alkoholem w młodym wieku nie doprowadzą do rozwoju uzależnienia, są one bardzo ryzykowne i mogą nieść poważne skutki dla młodego organizmu.

Przyczyny alkoholizmu wśród młodzieży

Istnieje wiele czynników, które wpływają na to, że młodzież decyduje się na spożywanie alkoholu. Presja rówieśnicza, chęć doświadczenia czegoś nowego, ucieczka od problemów, dostępność alkoholu czy brak właściwej edukacji na temat skutków nadużywania alkoholu to tylko niektóre z nich. Dodatkowo, reklamy alkoholu obecne w mediach i mediach społecznościowych prezentują alkohol i jego spożywanie w pozytywnym kontekście – relaksu, zabawy, okazji do zawiązywania nowych znajomości. Taki sposób przedstawiania napojów alkoholowych często wpływa na decyzje i zachowanie młodych ludzi.

Presja rówieśnicza

Presja rówieśnicza jest jednym z najczęstszych powodów, dla których młodzież zaczyna sięgać po alkohol. Chęć przynależności do grupy i bycia akceptowanym przez innych może prowadzić do podejmowania decyzji sprzecznych z własnymi poglądami i przekonaniami. W wielu przypadkach młodzi ludzie piją, ponieważ wszyscy wokół nich to robią, a oni nie chcą być postrzegani jako „inni” lub „nudni”.

Ucieczka od problemów

Niektórzy młodzi ludzie sięgają po alkohol poszukując sposobu na radzenie sobie z trudnościami w życiu, takimi jak problemy rodzinne, stres w szkole czy kłopoty w relacjach międzyludzkich. Spożycie alkoholu daje chwilowe poczucie ulgi i zapomnienia, niestety w dłuższej perspektywie prowadzi do większych problemów, w tym uzależnienia fizycznego i psychicznego.

Dostępność alkoholu

Mimo że sprzedaż alkoholu osobom niepełnoletnim jest w Polsce zabroniona, wiele młodych ludzi ma łatwy dostęp do alkoholu. Często jest to możliwe dzięki starszym kolegom, rodzeństwu czy nawet rodzicom, którzy nie zdają sobie sprawy z konsekwencji swoich działań. Dostępność alkoholu dla osób niepełnoletnich stanowi swoiste zaproszenie do eksploracji tego obszaru życia, a co za tym idzie zwiększa prawdopodobieństwo tego, że niepełnoletni będą okazjonalnie lub regularnie sięgać po napoje alkoholowe.

Skutki alkoholizmu wśród młodzieży

Nadużywanie alkoholu przez młodzież należy postrzegać w kategoriach problemu społecznego, który niesie za sobą konsekwencje zarówno dla jednostki, jak i dla społeczeństwa. Młodzież, która zaczyna pić w młodym wieku, jest bardziej narażona na rozwój uzależnienia w dorosłym życiu oraz na szereg negatywnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych.

Alkohol upośledza przyswajanie witamin i składników odżywczych, które są niezbędne dla zdrowego wzrostu i rozwoju. Spożywanie alkoholu w okresie dorastania może więc prowadzić do niedoborów, które mają wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Młodzież, która regularnie pije alkohol, jest również bardziej narażona na problemy z sercem, takie jak arytmia, podwyższone ciśnienie krwi czy choroby serca. Na tym skutki spożywania alkoholu w młodym wieku się nie kończą.

Alkohol wpływa negatywnie na funkcje poznawcze, takie jak koncentracja, pamięć i zdolność do uczenia się. Młodzież, która nadużywa alkoholu ma trudności w nauce i osiąganiu dobrych wyników w szkole. Ponadto, badania wykazały, że regularne spożywanie alkoholu w młodym wieku może prowadzić do trwałych zmian w strukturze mózgu, co może wpływać na funkcje poznawcze i emocjonalne. Młodzi alkoholicy są apatyczni, brakuje im motywacji do działania i są bardziej skłonni do popadania w depresję. Alkohol zwiększa również agresywność i skłonność do zachowań ryzykownych.

Metody zapobiegania chorobie alkoholowej młodzieży

Aby skutecznie przeciwdziałać zjawisku uzależnienia od alkoholu wśród młodzieży, konieczne jest wdrożenie skutecznych metod zapobiegawczych, które będą skierowane zarówno do młodzieży, jak i do dorosłych, którzy mają wpływ na ich decyzje. Jednym z kluczowych elementów profilaktyki powinna być edukacja. Młodzież powinna znać ryzyko związane z naużywaniem alkoholu i być świadoma wpływu alkoholizmu na zdrowie fizyczne i psychiczne.

Rodzina odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu postaw i zachowań młodzieży. Dlatego ważne jest, aby rodzice byli świadomi zagrożeń związanych z nadużywaniem alkoholu przez ich dzieci i potrafili skutecznie im przeciwdziałać. W tym celu warto korzystać z warsztatów i szkoleń dla rodziców.

Ostatnim z kluczowych czynników, które mogą wpłynąć na poprawę sytuacji i spadek spożycia alkoholu wśród nieletnich jest ograniczenie dostępu do napojów alkoholowych. Powinno być ono realizowane poprzez wzmocnienie kontroli i surowsze kary dla osób sprzedających alkohol niepełnoletnim. Jednocześnie ważnym jest, aby tworzyć trend, który wpłynie na to, że „wyświadczanie przysług” osobom nieletnim w sklepach będzie społecznie nieakceptowane.