Jak pomóc osobie uzależnionej od narkotyków?

Chemiczne środki odurzające, powodujące działanie psychoaktywne, znaleźć dziś możemy wszędzie. Dostęp do nich, choć zakazany, nie jest trudny. Narkotyki czy dopalacze stały się jednym z nieodłącznych elementów pewnych kultur i środowisk. Wciąż najczęściej sięgają po nie dorośli, jednak zdarzają się przypadki coraz młodszych osób, które eksperymentują z tymi substancjami. Nie tylko powodują utratę kontroli i działanie psychoaktywne, ale też są niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia. O ile znane są składy narkotyków, o tyle nie mamy informacji o wciąż zmieniającym się składzie dopalaczy. Czyni je to jeszcze bardziej niebezpiecznymi. 

Powodów sięgania po narkotyki może być wiele, od chęci eksperymentowania, nudy, walki z problemami, aż po próbę zatuszowania innych przykrych faktów. Niektóre osoby chcą po prostu oderwać się od rzeczywistego świata, z którym nie mogą sobie poradzić.

Chemiczne środki odurzające – podział WHO

Światowa Organizacja Zdrowia dokonała podziału środków psychoaktywnych ze względu na zawarte w nich substancje chemiczne. WHO wyróżnia: opiaty, barbiturany, amfetaminę i jej pochodne, kokainę, cannabis, halucynogeny, khat i inhalanty. 

Pierwsze z wyżej wymienionych to takie narkotyki, jak między innymi morfina, heroina, kodeina, opium i metadon. Mają bardzo silne działanie uzależniające, działają mocno i łatwo jest je przedawkować, prowadząc do tragedii. 

Barbiturany są lekami nasennymi i uspokajającymi. Stosowane w małych dawkach nie były szkodliwe, jednak po spożyciu większej ilości bądź zmieszaniu ich z alkoholem, stają się mocno uzależniające i toksyczne.

Zarówno kokaina, jak i amfetamina prowadzą do szybkiego wzrostu tolerancji, przez co do uzyskania pożądanego efektu trzeba przyjmować coraz większe dawki. W ten sposób łatwo jest je przedawkować.

Marihuana i haszysz wykazują właściwości medyczne, dzięki czemu skutecznie mogą być stosowane między innymi przy leczeniu padaczki, miażdżycy czy nowotworów. Cannabis przez wiele osób uważana jest za miękki narkotyk, który nie jest szkodliwy. Może jednak stać się impulsem do próbowania kolejnych środków, które bardzo łatwo jest przedawkować.

Halucynogeny to między innymi LSD, meskalina i psylocybina. Te narkotyki uzależniają głównie psychicznie, gdyż powodują halucynacje, zmieniają percepcję i przyswajanie bodźców zmysłowych.

Inhalanty, jak podpowiada nazwa, zażywa się poprzez wdychanie ich oparów. Zaliczyć do nich można na przykład klej przemysłowy. Również mogą prowadzić do niebezpieczeństwa, jednak są używane przez to, iż stanowią alternatywę dla innych, droższych i trudniej dostępnych używek.

Narkotyki a młodzież

Młodzież sięga po narkotyki z różnych powodów. Może to być chęć przypodobania się rówieśnikom, potrzeba eksperymentów lub sposób na radzenie sobie z problemami lub niezrozumieniem. Młodzi ludzie najczęściej sięgają po marihuanę, gdyż powszechnie jest ona uważana za bezpieczną, dobrą do zabawy substancję, która jest łatwa do zdobycia. Ma też o wiele niższą cenę, niż mocniejsze środki.

Jak rozpoznać, czy bliska osoba bierze narkotyki?

Występuje wiele objawów, które mogą oznaczać przyjmowanie narkotyków, jednak nie każdy musi brać się właśnie stąd. Warto jednak obserwować bliskie osoby i  zwracać uwagę na każdy niepokojący objaw, który może zwiastować również problemy innego typu. Jednym z nich jest nagły spadek masy ciała, chroniczne zmęczenie, częste choroby, przewlekły kaszel czy  krwotoki z nosa. Osoby uzależnione od narkotyków przestają dbać o siebie, oddalają się od znajomych, zaniedbują swoje obowiązki rodzinne i służbowe. Na ich skórze można zauważyć czerwone plamy, zaś dłonie stają się bardzo blade. W najbliższym otoczeniu narkomana zwykle można znaleźć niepokojące przedmioty, jak na przykład małe torebki foliowe, bibułki do skrętów, fajki i nieznane lekarstwa.

Jak pomóc osobie uzależnionej od narkotyków?

W zależności od relacji z uzależnioną osobą, pierwsza konfrontacja może wyglądać różnie. Jeśli łączą nas kontakty przyjacielskie, wówczas można zapytać wprost o to, czy zażywa ona narkotyki. Tym sposobem jednak łatwo można kogoś urazić, otrzymując w zamian złość i agresję. Przed podjęciem rozmowy na ten temat, dobrze jest upewnić się najpierw, czy wszystkie niepokojące zachowania nie biorą się na przykład z innych powodów, jak przemoc ze strony partnera czy inne problemy. Stuprocentową pewność dają narkotesty, które są łatwo dostępne i w przystępnych cenach. Bardzo szybko i skutecznie pozwalają na wykrycie morfiny, heroiny i kodeiny, kokainy oraz marihuany. Chory musi jednak chcieć podjąć się wykonania takiego testu, co w przypadku osoby dorosłej może być ciężkie. Warto więc wykonać stosowany przez lekarzy i policjantów test oczny. Zazwyczaj od razu można rozpoznać zaczerwienione spojówki, łzawienie i opadanie powiek. Można również poświecić uzależnionemu mocnym światłem w oczy, w celu obserwacji reakcji jego źrenic. W normalnym stanie powinny szybko się zwęzić, jednak jeśli dzieje się to bardzo powoli, wówczas może to być sygnał, że osoba ta jest pod wpływem narkotyków.