Jak radzić sobie z uzależnieniem od narkotyków?
Uzależnienia stanowią bardzo duży problem społeczny. Dotykają one coraz większej liczby osób z przeróżnych kultur i grup społecznych. Często osoby uzależnione nie są świadome swojego problemu lub chcą go po prostu ukryć przed innymi. Jest wiele substancji, które mogą doprowadzić do uzależnienia. Jednymi z nich są narkotyki. Uświadomienie sobie problemu jest pierwszym krokiem w kierunku leczenia uzależnienia. Jak sobie z nim poradzić? Jak wyjść z uzależnienia od narkotyków?
Uzależnienie psychiczne i fizyczne od narkotyków
Ogólne pojęcie “uzależnienie” definiowane jest jako nabyty stan zdrowia psychicznego i fizycznego, który może być okresowy lub stały i wymaga wykonywania określonej czynności lub przyjmowania konkretnej substancji. Uzależnienia od narkotyków pojawia się wtedy, gdy substancja chemiczna wprowadzana do organizmu przez dłuższy czas wywołuje liczne reakcje w organizmie, szczególnie po jej odstawieniu. Jest ono zjawiskiem fizycznym oraz psychicznym. Oznacza to, że są one połączone i uzależnione od siebie. Zazwyczaj osoby takie ustawiają swoje życie pod narkotyki. W ich życiu występują na zmianę okresy abstynencji oraz ciągłego przyjmowania używki.
Uzależnienie psychiczne jest silną potrzebą stałego wykonywania konkretnej czynności albo przyjmowania substancji, która nie wpływa w żaden sposób na organizm i nie niesie ze sobą niebezpiecznych następstw fizjologicznych. Mogą je wywołać różne, przyjemne dla tej osoby czynności – hazard, masturbacja, praca, seks, gry komputerowe.
Natomiast uzależnienie fizyczne objawia się wieloma dolegliwościami fizycznymi – biegunki, wymioty, drżenie mięśni, bezsenność. W tym przypadku osoba uzależnia się od substancji, której odstawienie prowadzi do zespołu abstynencyjnego. W leczeniu często stosuje się detoksykację.
Narkomania – poważny problem XXI wieku
Wyraz “narkomania” z języka greckiego oznacza narke – odurzenie i mania – szaleństwo. Jest powszechnie stosowanym pojęciem odnoszącym się do uzależnienia od substancji chemicznych, które wpływają na czynności mózgu. Charakteryzuje się przede wszystkim podświadomym przymusem zażywania środków odurzających, silną chęcią zdobycia narkotyku za wszelką cenę i głodem narkotycznym. Narkomania jest chorobą i w zależności od rodzaju przyjmowanej substancji może dzielić się na różne kategorie. Najczęściej występujące uzależnienia od środków odurzających to:
Morfinizm
Jest to uzależnienie od zażywania morfiny. Wchodzi ona w skład opium, który otrzymuje się z makówki i łodyg maku. Uzależnienie psychiczne w tym przypadku pojawia się bardzo szybko, fizyczne po kilkunastu krotnym użyciu. Oprócz działania odurzającego jest także przeciwbólowa, przeciwkaszlowa i przeciwbiegunkowa. Ma dosyć krótki okres półtrwania, dlatego trzeba ją podawać stosunkowo często, żeby utrzymać działanie przeciwbólowe. Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD – 10 morfinizm należy do grupy zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem opiatów – F11.2.
Heroinizm
Charakteryzuje się przyjmowaniem półsyntetycznej pochodnej morfiny – heroiny. Jest jedną z najcięższych używek. To bardzo silna substancja narkotyczna, która powoduje apatię i euforię. Stosuje się ją donosowo, dożylnie lub wziewnie. Wpływa ona między innymi depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy, a w szczególności na ośrodek oddechowy. Wiąże się z wbudowaniem heroiny w metabolizm organizmu osoby zażywającej nałogowo ten narkotyk.
Kokainizm
Uzależnienie wywołane przyjmowaniem kokainy. Ma bardzo duży potencjał uzależniający psychicznie. Jest jednym z najniebezpieczniejszych i najstarszych stymulantów pochodzenia naturalnego. Kokaina jest pozyskiwana z liści krasnodrzewu pospolitego. Po jej zażyciu pojawia się okres euforii na zmianę ze złym samopoczuciem, co zmusza do przyjęcia kolejnej dawki.
Wziewne środki odurzające
Jest to ogólna nazwa dla wszystkich substancji i rozpuszczalników, które zawarte są w różnych produktów działających odurzająco. Najczęściej do tego są stosowane kleje, farby, lakiery, rozpuszczalniki i gaz do napełniania zapalniczek. Przy wdychaniu oparów najczęściej pojawiają się halucynacje oraz oszołomienie. Zawarte we wdychanych środkach substancje są szybko absorbowane przez centralny układ nerwowy.
Fazy uzależnienia od narkotyków
Okres uzależnienia od substancji odurzających można podzielić na kilka etapów. Pierwszym z nich jest inicjacja, czyli jednorazowy kontakt z narkotykami. Faza eksperymentalna pojawia się, gdy osoba kilkakrotnie zażywa daną substancję. W tej sytuacji osobą kieruje jeszcze ciekawość i chęć pogłębienia pozytywnych doznań. Regularne zażywanie substancji jest wtedy, gdy narkotyk jest przyjmowany w krótkich odstępach czasu, regularnie i w dużych dawkach. Zaczynają pojawiać się problemy, przede wszystkim finansowe. Faza uzależnienia jest ostatnią. Tutaj osoba uzależniona nie jest już w stanie samodzielnie podjąć decyzji o zaprzestaniu zażywania narkotyków. Skutkiem odstawienia są objawy psychosomatyczne – lęk, depresja, zły nastrój, nerwowość, halucynacje.
Leczenie uzależnienia od narkotyków
Przede wszystkim najważniejszym krokiem do podjęcia leczenia jest uzmysłowienie sobie przez osobę chorą, że jest uzależniona. Wiadomo, że im wcześniej się to wydarzy, tym lepiej, ponieważ terapia będzie bardziej skuteczna. Stosuje się leczenie krótko, średnio i długoterminowe. Najczęściej pierwszą rzeczą jest odtrucie organizmu. Następnie wprowadzona zostaje terapia narkotykowa, która ma na celu całkowitą abstynencję i terapię. Zazwyczaj, żeby terapia była jak najbardziej pomocna należy wybrać zamknięty ośrodek leczenia uzależnień.