Jak pomóc narkomanowi który nie chce się leczyć?

Uzależnienie od narkotyków jest niezwykle niebezpieczne. W obecnych czasach dostęp do środków psychoaktywnych jest na tyle prosty, że zaczynają po nie sięgać coraz młodsze osoby. Narkomania rozwija się bardzo szybko i niesie ze sobą wiele przykrych konsekwencji. Co zrobić kiedy osoba uzależniona nie chce podjąć się leczenia? Jak pomóc takiej osobie? 

Czym są narkotyki? 

Narkotyki to potoczna nazwa dla substancji psychoaktywnych działających na ośrodkowy układ nerwowy, mogą być one pochodzenia naturalnego lub syntetycznego. Są to także środki, które regularnie przyjmowane prowadzą do uzależnienia fizycznego i psychicznego. Wszystkie z nich są nielegalne. Narkotyki można podzielić według działania fizjologicznego:

• stymulanty – pobudzają ośrodkowy układ nerwowy, amfetamina, efedryna, kofeina, nikotyna, kokaina
• depresanty – działają opóźniająco na ośrodkowy układ nerwowy, benzodiazepiny, środki nasenne – barbiturany, chloroform, opioidy – morfina, kodeina, heroina, metadon 
• psychodeliki – wywołują zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym, ketamina, MDMA, atropina, LSD
• konopie indyjskie – wyróżnia się je jako osobna grupa, ponieważ w zależności od odmiany mają działanie stymulacyjne, depresyjne i psychodeliczne. 

Jak poznać, że bliska osoba zażywa narkotyki? 

Głównymi oznakami świadczącymi, że bliska nam osoba zażywa narkotyki będą objawy, które pojawiają się po zażyciu substancji psychoaktywnych lub zachowania po odstawieniu używki. Symptomem uzależnienia jest silny przymus sięgania po kolejne, większe dawki. Narkoman bardzo szybko traci kontrolę nad przyjmowaniem substancji i nie jest w stanie jej odstawić. Znakiem ostrzegawczym może być zmiana stylu życia danej osoby. Problemy w szkole i pracy, brak zainteresowań, spadek wagi ciała są istotnymi symptomami. Dodatkowo osoby zażywające narkotyki zazwyczaj zmieniają swoje zachowanie – zaczynają występować napady agresji, nerwowość, lęki, psychoza, bezsenność. Chory nie potrafi już samodzielnie rzucić nałogu, nawet jeśli ma chęci i jest świadomy, że szkodzi swojemu zdrowiu. Na tym etapie, terapia osoby uzależnionej jest już koniecznością.

Leczenie uzależnienia od narkotyków 

Leczenie uzależnienia od narkotyków może okazać się wyzwaniem. Osoby chore zazwyczaj nie dostrzegają swojego problemu i twierdzą, że żadna pomoc nie jest im potrzebna. Bardzo często również jest tak, że im bardziej ktoś z bliskich naciska do podjęcia decyzji o leczeniu to tym bardziej taki wybór jest odrzucany. W dużej mierze jest to mechanizm obronny przed konfrontacją z uzależnieniem. Pierwszym krokiem powinna być rozmowa z narkomanem. Nie może być ona nerwowa, agresywna i nakłaniająca za wszelką cenę do podjęcia terapii. Szantaż i groźby również na nic się zdadzą – mogą jeszcze bardziej negatywnie wpłynąć na tą osobę. W leczeniu narkomanii najlepszym rozwiązaniem będzie udanie się na terapię do ośrodka leczenia uzależnień. Dzięki temu uzależniony nie będzie miał możliwości przyjęcia kolejnych dawek substancji. Trzeba pamiętać, że osoby pełnoletniej nie można zmusić do leczenia – jest to możliwe wyłącznie kiedy została ona ubezwłasnowolnienia. W pewnych sytuacjach można zastosować ustawę o ochronie zdrowia psychicznego. Będzie to możliwe wyłącznie wtedy, gdy osoba uzależniona wykazuje objawy zaburzeń psychicznych. W takim przypadku przymusowo umieszcza się w szpitalu psychiatrycznym osobę chorą psychicznie, która zagraża bezpośrednio swojemu życiu lub ludziom w swoim otoczeniu. 

Inną kwestią jest również leczenie osób uzależnionych, którzy zostali skazani za przestępstwo pozostające w związku z używaniem środków psychotropowych lub odurzających. Jeżeli wykonanie kary pozbawienia wolności wymierzonej za popełniony czyn zostanie warunkowo zawieszono, sąd zobowiązuje skazanego do poddania się leczeniu, rehabilitacji lub readaptacji w odpowiedniej placówce. Jeżeli wykonanie kary pozbawienia wolności nie zostało warunkowo zawieszone, sąd może skierować sprawcę na leczenie odwykowe przed odbyciem kary. Czasu pobytu w odpowiedniej placówce leczniczej nie określa się z góry, nie może on jednak być dłuższy niż dwa lata.

Możliwe jest przymusowe leczenie i rehabilitacja osób, które nie ukończyły jeszcze 18 lat. O umieszczeniu takiej osoby w ośrodku decyduje sąd rodzinny i nieletnich na wniosek: przedstawiciela ustawowego, rodzeństwa, faktycznego opiekuna lub z urzędu lub krewnych w linii prostej. Czas przymusowego leczenia i rehabilitacji nie jest określany z góry, ale nie może być dłuższy niż dwa lata. Jeżeli osoba uzależniona ukończy 18 lat przed zakończeniem leczenia lub rehabilitacji, sąd rodzinny może je przedłużyć na czas niezbędny do osiągnięcia celu leczenia i rehabilitacji, łącznie jednak czas ten nie może być dłuższy od dwóch lat.

Leczenie uzależnienia należy zacząć od zgłoszenia się do poradni uzależnień. Specjaliści, którzy się tam znajdują przeprowadzą odpowiednią rozmowę i na jej podstawie postawią diagnozę. Następnym krokiem będzie indywidualne dopasowanie terapii oraz całego przebiegu leczenia. W niektórych przypadkach może być zlecona detoksykacja. Wybór formy leczenia zależy w dużej mierze od postawionej diagnozy.