Uzależnienie od gier komputerowych – Jak z nim walczyć?
Człowiek jeszcze nigdy dotąd nie funkcjonował w tak dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości, w której główną rolę odgrywa technologia. Nasza teraźniejszość jest zdominowana przez komputery, urządzenia mobilne, Internet oraz setki aplikacji, z których korzystamy wykonując najprostsze czynności jak m.in. zakupy. Nowe technologie są dużym ułatwieniem, ale i zagrożeniem. Zdarza się, że wirtualna rzeczywistość staje się czymś więcej niż rozrywka czy element codzienności. Uzależnienie od gier jest silnie powiązane z dwoma innymi nałogami – uzależnieniem od komputera oraz uzależnieniem od telefonu. W szpony nałogu wpadają szczególnie osoby młode, które ze względu na swój wiek i stosunkowo niewielkie doświadczenie życiowe są wyjątkowo podatne na oddziaływanie elektroniki. Czym jest uzależnienie od gier i jak z nim walczyć?
Czym jest uzależnienie?
Mianem uzależnienia określamy bardzo silną potrzebę spożywania danej substancji psychoaktywnej lub wykonywania określonej czynności. Pierwsza grupa uzależnień to uzależnienia fizyczne, druga to uzależnienia behawioralne. Osoba borykająca się z problemem uzależnienia behawioralnego może poczuć ulgę, satysfakcję i zadowolenie wyłącznie wówczas, gdy wykona daną czynność lub będzie się zachowywać w określony sposób.
Podobnie jak innym formom uzależnienia, uzależnieniu behawioralnemu towarzyszy osłabienie woli, wypalenie emocjonalne, ciągłe poszukiwanie środka uzależniającego, zaniedbywanie obowiązków czy kompulsywne zachowania.
Uzależnienie od gier
Uzależnienie od gier to przykład uzależnienia behawioralnego, które wiąże się z odczuwaniem ciągłej potrzeby gry. Brak możliwości gry prowadzi do lęku i może być źródłem agresywnych zachowań. Osoby uzależnione od gier zatracają się w rzeczywistości wirtualnej, która staje się ich światem. Tutaj odnoszą sukcesy, których – swoim zdaniem – nie mogliby odnieść w świecie rzeczywistym. Są cenieni i imponują innym graczom. Brak możliwości gry powoduje u uzależnionego lęk przed utratą pozycji, znajomych, statusu. W pewnym sensie jest to ten sam mechanizm, który obserwujemy w przypadku osób uzależnionych od mediów społecznościowych. Różnicę stanowi platforma, w ramach której jednostka dąży do stałej aktywności i osiągania kolejnych sukcesów. W grze będą to ukończone misje lub zdobyte punkty, podczas gdy w przypadku mediów społecznościowych kolejni subskrybenci, komentarze i liki.
Przyczyny uzależnienia od gier
Świat gier jest niezwykle atrakcyjny i bardzo wciągający. Dotyczy to w szczególności tych pozycji, w których możemy się wcielać w różne postaci. Rozwijać je i budować ich renomę. Wraz z rozwojem gry zwolna zatracamy się w wirtualnej rzeczywistości, którą sami po części stworzyliśmy. Przyczyn tego zjawiska jest wiele. Uzależnienie może wyrosnąć na tle niewinnej rozrywki, po którą sięgamy, żeby oderwać się od nudnej rzeczywistości czy monotonii dnia codziennego.
Uzależnienie od gier najczęściej dotyka osoby młode, ale nie jest to warunek. Zwykle największe skłonności ku temu mają osoby z niskim poczuciem własnej wartości, bez pewności siebie, które nie radzą sobie z problemami w realnym życiu. Gry pozwalają im na odnoszenie sukcesów, przyjmowanie dowolnej maski i anonimowość.
Objawy uzależnienia
Uzależnienie od gier rozwija się stopniowo. Początkowo gry są rozrywką, odskocznią, sposobem na nudę. Z czasem zaczynają absorbować coraz więcej zasobów osoby uzależnionej, która izoluje się od otoczenia i spędza długie godziny przed komputerem lub urządzeniem mobilnym. Co ważne, uzależnienie od gier nie dotyczy wyłącznie osób grających w gry strategiczne. Równie uzależniające są proste gry online, których pojedyncza rozgrywka zajmuje zaledwie kilka lub kilkanaście minut.
Do podstawowych objawów uzależnienia od gier zaliczyć możemy:
- stopniowe poświęcanie coraz większej ilości czasu na gry,
- ciągłą potrzebę gry, której towarzyszy m.in. lęk przed utratą zdobytych punktów, osiągniętej pozycji lidera, etc.,
- odizolowanie się od rodziny, przyjaciół, znajomych,
- zaniedbywanie obowiązków w rodzinnych, szkolnych, zawodowych,
- utrata relacji społecznych,
- pojawiające się problemy we wszystkich sferach życia.
W sytuacji, w której najbliższe otoczenie dostrzega problem i konfrontuje osobę chorą z jej uzależnieniem, chory odczuwa wyrzuty sumienia, próbuje ograniczyć czas spędzony w grze, a kiedy to się nie udaje jeszcze bardziej zaszywa się w swojej rzeczywistości.
Jak walczyć z uzależnieniem od gier?
Walka z uzależnieniem od gier jest bardzo trudna. Wynika to z wielu czynników:
- specyfiki uzależnień behawioralnych,
- sposobu, w jaki postrzegane są gry przez graczy i ich fanów (wielu dobrych graczy zbudowało na swojej grze dochodowe biznesy, budowanie biznesu i zabezpieczenia finansowego na przyszłość jest częstym uzasadnieniem coraz dłuższych sesji w grze),
- przekonania, że gry komputerowe nie mogą zagrażać naszemu zdrowiu i życiu (przypadki graczy, którzy umarli z wycieńczenia uznaje się za skrajne i bardzo szybko wypiera).
Skuteczne leczenie uzależnienia od gier wymaga podejmowania działań na wielu płaszczyznach. Bardzo ważna jest w tym przypadku samoświadomość osoby chorej i jej gotowość do podjęcia leczenia. Bez tego poradzenie sobie z tą chorobą nie jest możliwe. W przypadku uzależnień behawioralnych szczególnie polecana jest terapia w ośrodkach zamkniętych. Najczęściej stosuje się stosuje się poznawczo – behawioralną technikę psychoterapii uzależnień. Celem terapii jest reedukacja chorego, który musi się nauczyć korzystania z elektroniki w sposób bezpieczny, jak również innych form spędzania czasu wolnego. Korzystanie z komputera i urządzeń mobilnych nie może być jedyną rozrywką, chory musi poznać także inne ścieżki. W przeciwnym razie szybko wróci do nałogu. Ucząc się od nowa życia w realnej rzeczywistości chory może zobaczyć, że wcale nie jest ono bez sensu i że również może przynosić mu wiele radości, sukcesów i zadowolenia.
Jak w przypadku każdego nałogu w terapii bardzo ważne jest wsparcie najbliższych. Ich obecność przyspiesza i wzmacnia osiągane przez chorego rezultaty.