Nałóg a uzależnienie

Nałogi i uzależnienia są łatwe do zaobserwowania w naszym społeczeństwie. Z roku na rok pojawia się ich coraz więcej. W dużym stopniu dzieje się tak ze względu na współczesny tryb pracy i dążenie do perfekcji. Wiele rzeczy zaczyna nas przytłaczać i staramy się temu w jakimś sposób zaradzić. Niestety zazwyczaj tą odskocznią są używki. Przyjęto, że nałóg i uzależnienie to dwa te same pojęcia. Nie jest to prawda. Czym w takim razie różni się nałóg od uzależnienia? 

Nałóg – czym się charakteryzuje?

Ciągłe życie w stresie, niepewności i napięciu wpływa na pojawienie się nałogu. Nie tylko osoba uzależniona może odczuwać konsekwencje swojego nałogu. Mogą one pojawić się bez uzależnienia. Nałóg jest zaburzeniem sprawności woli, które przejawia się w podejmowaniu szkodliwych dla organizmu decyzji będących sprzecznymi z logicznym myśleniem. Powoduje on uzależniające zachowania, ale jest bardziej traktowany jako nawyk pojawiający się z powodów psychologicznych. Ogólnie rzecz biorąc, nałóg jest powtarzającą się czynnością, przyzwyczajeniem i nawykiem, nad którym można zapanować. Osoba z nałogiem jest w stanie powstrzymać się od zażycia substancji i zdaje sobie sprawę z negatywnych skutków jej przyjmowania. Nałogowiec sięga po szkodliwy specyfik w momencie stresującym, kiedy potrzebuje wzmocnienia i regulacji emocji. Czynniki wpływające na popadnięcie w nałóg zazwyczaj obejmują trudności z funkcjonowaniem w społeczeństwie. U młodych osób może być to chęć przypodobania się rówieśnikom i pokazanie swojej przynależności. Nałóg nie wymaga terapii w specjalistycznych ośrodkach, człowiek jest w stanie poradzić sobie z nim sam. Jeżeli jednak chce przyspieszyć cały proces może zdecydować się na taki krok. 

Najczęściej występującym nałogiem jest palenie papierosów. Jest to poważny problem, który odbija się na zdrowiu palącego, bliskich, ale również na środowisku. Palenie, również bierne przyczynia się do zwiększenia ryzyka zachorowania na raka płuc. Dodatkowo papierosy powodują astmę oskrzelową, gruźlicę czy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. 

Uzależnienie 

Uzależnienie jest poważną chorobą. Określa się je jako nabyty stan zaburzenia zdrowia psychicznego i fizycznego, który trwa krótki okres lub jest stałym przymusem. Uzależnienie to potrzeba zażywania jakiejś substancji lub wykonywania pewnej czynności w celu odczucia euforii i przyjemności. Dzieli się je na dwa rodzaje – behawioralne i chemiczne. Uzależnienie behawioralne polega na ciągłej potrzebie powtarzania pewnej czynności w celu uzyskania satysfakcji, przyjemności i psychicznego spokoju. Takimi uzależnieniami mogą być: pracoholizm, seksoholizm, hazard czy zakupoholizm. Są to zachowania kompulsywne, nad którymi człowiek nie jest w stanie sam zapanować. Natomiast uzależnienie chemiczne to rodzaj uzależnienia, który pojawia się w momencie poczucia silnej, ciągłej potrzeby przyjmowania różnych substancji pomimo, że mają negatywny wpływ na życie. Osoba uzależniona od alkoholu, narkotyków czy leków uspokajających zwiększa stopniowo swoje dawki, rezygnuje ze wszystkich dotychczasowych zadań i zainteresowań. Niestety jedynym skutecznym rozwiązaniem do wyjścia z uzależnienia jest terapia. Może ona być przeprowadzona w formie turnusu lub regularnych spotkań ze specjalistą. 

Fazy uzależnienia

Dodatkowo przy uzależnieniu występują różne fazy rozwoju. Pierwszą z nich jest faza wstępna. Trwa ona zazwyczaj długi czas i nie wykazuje charakterystycznych objawów. Przypomina nałóg. Występuje coraz większa potrzeba zażycia substancji. W tej fazie człowiek dostrzega, że konkretna używka przynosi mu odprężenie i poczucie spokoju. Zaczyna się coraz częstsze przyjmowanie uzależniającego środka, a jego tolerancji wzrasta. Drugim etapem jest faza ostrzegawcza, podczas której dany specyfik staje się niezbędną do funkcjonowania i rozładowania emocji rzeczą. Osoba nie szuka już specjalnych okazji, żeby napić się alkoholu lub zażyć narkotyki. Pojawiają się również przypadki tak zwanego urwanego filmu. Potrzebna jest coraz większa dawka, żeby osiągnąć oczekiwany efekt. Faza krytyczna jest przedostatnim etapem. W tym momencie następuje całkowita utrata kontroli nad zażywaniem substancji. Konieczność przyjmowania używki jest tak silna, że chory nie jest w stanie sobie z tym poradzić. Czasami może objawiać się występowaniem krótkich okresów abstynencji na zmianę z nieprzerwanym przyjmowaniem. Ostatnią fazą jest faza chroniczna. Priorytetem, tuż po przebudzeniu staje się zaspokojenie swojego uzależnienia. Na tym etapie tolerancja na substancje zdecydowanie się zmniejsza. Wystarczy niewielka ilość, żeby wprowadzić się w oczekiwany stan. Pojawiają się objawy zespołu abstynencyjnego: bóle głowy, drżenie rąk, wymioty, nudności. Dodatkowo można zauważyć osłabione procesy myślowe, stany lękowe, psychozę. Faza chroniczna może zakończyć się na jeden z dwóch sposobów: terapia albo śmierć. 

Obecnie świat, w którym żyjemy znacznie różni się od tego kilkanaście lat temu. Zdecydowanie bardziej sprzyja występowaniu nałogów i uzależnień. Wszystko możemy mieć na wyciągnięcie ręki, a to jest jedną z przyczyn pojawiania się tych zaburzeń. Nałóg może przerodzić się w uzależnienie, dlatego tak ważne jest opanowanie go w odpowiednim momencie.