Dlaczego popadamy w uzależnienia?
Żeby zrozumieć dlaczego ludzie popadają w uzależnienia najpierw należy zrozumieć czym jest samo uzależnienie. Dotyczy ono nawet 15 % dorosłych osób w społeczeństwie. Wraz z rozwojem cywilizacji zaczynają pojawiać się także nowe uzależnienia, które wcześniej nie miały miejsca. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że żyjemy w świecie konsumpcji, chcemy dążyć do ideałów i być najlepszą wersją siebie samych. Często w takich momentach natłok myśli powoduje chęć odprężenia, relaksu i chwilowej euforii. Wtedy sięgamy po różnego rodzaju substancje psychoaktywne.
Charakterystyka uzależnienia
Uzależnienie jest kompleksem zjawisk behawioralnych, fizjologicznych i poznawczych. Wśród nich przyjmowanie danej substancji lub wykonywanie pewnych czynności jest ważniejsze od innych rzeczy. Uzależnić można się tak naprawdę od wszystkiego. W zależności od człowieka i jego psychiki może być podatny na inne bodźce i substancje. Początkiem każdego uzależnienia jest odczuwanie przyjemności i satysfakcji. Kluczowym czynnikiem jest dopamina, która bierze udział w układzie nagrody.
Uzależnienia możemy podzielić na dwa rodzaje: fizyczne i psychiczne. Fizyczne, inaczej nazywane fizjologicznym jest uzależnieniem związanym z konkretnym wpływem substancji na organizm. Wszystkie łączy silna, nabyta potrzeba stałego przyjmowania substancji. Ich dostarczenie wiąże się z wystąpieniem pozytywnego stanu, który ma niekorzystny wpływ na organizm. Odstawienie tej lub tych substancji prowadzi do zespołu abstynencyjnego. Natomiast uzależnienie psychiczne lub psychologiczne to silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności albo przyjmowania substancji, która nie prowadzi do poważnych zmian fizjologicznych. W głównej mierze polega na wykonywaniu jakiejś czynności, wpływającej na ośrodek nagrody w mózgu. Mogą to być gry komputerowe, internet, hazard, seks, sporty ekstremalne. Niektóre substancje, takie jak: LSD, THC czy kofeina nie wywołują uzależnienia fizycznego, ale za to mocno uzależniają psychicznie.
Jakie są przyczyny powstawania uzależnienia?
Uzależnienia mają negatywny wpływ na osobę uzależnioną, a także jej otoczenie. Co przyczynia się do powstawania uzależnień? Przyczyny mogą być bardzo różne, wśród czynników naukowych możemy wyróżnić:
- medyczne – wpływ substancji psychoaktywnych na ludzki organizm, mogą wywoływać euforię, pobudzenie, ale również skrajne depresyjne stany, w momencie trzeźwienia dochodzi do złego samopoczucia psychicznego i fizycznego
- genetyczne – dziecko osób uzależnionych jest podatne na uzależnienia i znajduje się w grupie ryzyka
- psychiatryczne – może narodzić się w efekcie zaburzeń psychicznych, przyjmując substancje psychotropowe można poruszyć uśpione choroby psychiczne – na przykład schizofrenia, coraz częściej można zaobserwować podwójną diagnozę
- socjologiczne – sposób na szybkie odstresowanie, zapomnienie, zażywanie substancji w celach relaksacyjnych i odprężających
- hormonalne – składniki zawarte w substancjach powodują wzrost dopaminy, z czasem potrzebne są coraz większe dawki w celu osiągnięcia tego samego efektu co wcześniej
- pedagogiczne – uzależnienie może być spowodowane nieprawidłowym procesem socjalizacji, wychowanie w dysfunkcyjnej rodzinie sprzyja jego rozwojowi.
Uzależnienia w społeczeństwie
Co więcej, wpływ społeczeństwa w obecnych czasach ma ogromne znaczenie na postrzeganie samego siebie. Presja spowodowana idealnym wyglądem, dużymi zarobkami i posiadaniem wielu rzeczy wywołuje kompleksy u wielu osób. Takie zachowania z pewnością są zauważalne wśród osób młodych, które chcą dopasować się do grupy swoich rówieśników. Niestety często kończy się to uzależnieniem. Dodatkowo negatywne emocje i stres niosą ze sobą nieprzyjemne konsekwencje. Sprawiają one, że chęć sięgnięcia po alkohol, narkotyki wydaje się jeszcze większe. Jest to również alternatywa dla osób mających problem z samooceną, czują się sfrustrowani, smutni, przygnębieni i przytłoczeni.
Dla niektórych osób, które mają trudności w nawiązywaniu relacji z innymi ludźmi, wysoki poziom lęku lub są nieśmiali – uzależnienie staje się sposobem na życie.
Istnieje wiele substancji oraz czynności, od których możemy się uzależnić. Niektóre z nich mogą występować częściej, a niektóre rzadziej. Jakie uzależnienia najczęściej występują? W największym stopniu w Polsce można spotkać się z alkoholizmem. Alkohol jest bardzo popularnym trunkiem, który pojawia się na większości imprez, uroczystości. Jest on legalny i powszechnie dostępny, co dodatkowo na to wpływa. Według statystyk – co 4 obywatel naszego kraju jest alkoholikiem.
Uzależnienie od narkotyków to jedna z chorób cywilizacyjnych współczesnego społeczeństwa. Ma ono miejsce, gdy dana substancja chemiczna wprowadzona do organizmu wywołuje reakcję fizjologiczną, psychiczną i emocjonalną. Zazwyczaj występuje u ludzi młodych, którzy chcą eksperymentować, zrelaksować się i przeżyć nowe doznania.
Pracoholizm jest także często występującym uzależnieniem. Brak kontroli nad swoim życiem i problemy mogą doprowadzić do tej choroby. Osiągnięcia, sukcesy oraz nabyte nowe umiejętności niewątpliwie pozytywnie wpływają na nasze samopoczucie. Niestety, ucieczka w wir pracy nie jest dobrym rozwiązaniem i niesie ze sobą wiele nieprzyjemnych skutków.