Uzależnienie od telefonu – Skutki, objawy, leczenie
Telefon komórkowy, a właściwie smartfon, to urządzenie po które sięgamy nawet kilkaset razy w ciągu dnia. Tak, ta liczba nie jest przesadzona. Smartfon służy nam do pracy, pomaga w organizacji zdań, pozwala robić zakupy w sklepach internetowych i stacjonarnych, daje dostęp do zawsze aktualnych informacji i rozrywki. Możliwości oferowane przez nowoczesny telefon są praktycznie nieograniczone i rosną wraz z rosnącą liczbą dostępnych aplikacji, które towarzyszą nam podczas joggingu, zakupów odzieżowych, nauki języka obcego, komunikacji z najbliższymi, relaksu. Taka jest nasza rzeczywistość. Pracujemy przy pomocy elektroniki, uczymy się, kontaktujemy ze znajomymi i spędzamy czas wolny. Jest to absolutnie normalne i nie wpływa negatywnie na nasze życie do momentu, aż nie utracimy kontroli nad swoimi zachowaniami. Uzależnienie od telefonu (tzw. fonoholizm) rozwija się stopniowo i powoli przejmuje kontrolę nad naszym życiem. Jak je wyleczyć?
Czym jest uzależnienie?
Mianem uzależnienia określamy nabyte zaburzenie na tle psychicznym bądź fizycznym. Innymi słowy uzależnienie to choroba, która wymaga specjalistycznego leczenia. W ramach uzależnień wyróżniamy:
- uzależnienia fizyczne,
- uzależnienia psychiczne (nazywane również behawioralnymi).
Uzależnienie od telefonu zalicza się do uzależnień behawioralnych. Chory doczuwa potrzebę nieustannego korzystania z urządzenia, którą realizuje nie zważając na konsekwencje.
Fonoholizm: Na czym dokładnie polega?
Fonoholizm jest coraz częściej występującym uzależnieniem spowodowanym rozwojem technologicznym. Uzależnienie od telefonu może się objawiać na wiele sposobów. Osoba chora może być uzależniona do rozmów telefonicznych, pisania wiadomości, samego faktu posiadania telefonu przy sobie czy mediów społecznościowych.
Trudność w diagnozowaniu fonoholizmu (uzależnienia od telefonu) stanowi fakt, iż obecnie wszyscy spędzamy bardzo dużo czasu korzystając z elektroniki. Telefony komórkowe zastępują nam wiele urządzeń, w efekcie czego sięgamy po nie chcąc m.in.:
- wykonać telefon,
- wysłać krótką wiadomość SMS,
- zrobić zdjęcie lub nagrać film,
- wykonać przelew bankowy,
- posłuchać muzyki,
- opublikować post w mediach społecznościowych,
- zrobić zakupy online.
Posiadanie tych wszystkich funkcji (i wielu innych) w jednym urządzeniu to bardzo duże ułatwienie, ale i poważne zagrożenie. Zbyt częste i intensywne korzystanie z telefonu może prowadzić do uzależnienia.
Przyczyny uzależnienia od telefonu
Osobami szczególnie podatnymi na rozwój fonoholizmu są:
- osoby o niskim poczuciu własnej wartości,
- dzieci i młodzież.
Osoby o niskim poczuciu własnej wartości nie radzą sobie z problemami życia codziennego. Często czują się wykluczone społecznie. Telefon i oferowany przez urządzenie dostęp do Internetu to dla nich źródło pozytywnych emocji i sukcesów, jakich – swoim zdaniem – nie mogliby osiągnąć w świecie rzeczywistym. Możliwość kreowania swojego wizerunku i nawiązywania nowych znajomości powoduje coraz większą alienację tych osób.
Dzieci i młodzież często sięgają po telefon i oferowane przez urządzenie rozrywki z powodu z powodu braku wystarczającej uwagi ze strony dorosłych lub braku zrozumienia.
Objawy uzależnienia od telefonu
Początkowo rozpoznanie uzależnienia jest bardzo trudne. W końcu każdy z nas dość często sięga w ciągu dnia po telefon, żeby załatwić jakieś sprawy czy odpowiedzieć na zaległe wiadomości. O rozwoju nałogu mówimy wówczas, gdy czas spędzany przed urządzeniem zaczyna się wydłużać, a chory zaczyna się izolować od otoczenia i zaniedbuje swoje obowiązki, traci poczucie czasu i dobre relacje ze znajomymi.
Jednocześnie uzależnieniu towarzyszą takie objawy, jak osłabienie woli, wypalenie emocjonalne, ciągłe poszukiwanie środka uzależniającego, zaniedbywanie obowiązków czy kompulsywne zachowania. W przypadku, gdy uzależniony nie ma możliwości skorzystania z telefonu, może odczuwać strach i lęk, a do tego stać się agresywny dla otoczenia.
Skutki uzależnienia od telefonu
Skutkami uzależnienia od telefonu mogą być:
- utrata pracy
- depresja
- długi
- konflikty z najbliższymi, rodziną
- zerwanie kontaktów społecznych
- problemy ze wzrokiem
- bóle mięśni
- zaburzenia snu
- wysokie rachunki telefoniczne
- przymus ciągłego korzystania z telefonu i sprawdzania powiadomień
- pojawienie się nieprzyjemnych emocji – złość, ataki paniki, lęki społeczne, rozdrażnienie, niepokój, agresja
- przeciążenie informacyjne, które wpływa na organizm
- problemy z koncentracją
- rezygnacja z wszelkich form innego spędzania czasu
- zaniedbywanie obowiązków
- odczuwanie poczucia bezpieczeństwa tylko wtedy, gdy telefon jest naładowany i ma dostęp do internetu.
Uzależnienie od portali społecznościowych jest jednym z uzależnień, które łączą się z fonoholizmem. Niewinne z pozoru korzystanie z social mediów może szybko przerodzić się w uporczywy nałóg. Pierwszym objawem uzależnienia jest spędzanie nadmiernej ilości czasu w serwisach społecznościowych, a także konieczność sprawdzenia ich od razu po przebudzeniu i tuż przed zaśnięciem. Stopniowo wzrasta również potrzeba zaglądania do telefonu czy komputera w ciągu dnia, aby sprawdzić, co nowego pojawiło się na tak zwanej tablicy. Nagle portale stają się nieodłączną częścią życia, czymś niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania. Brak dostępu do Internetu czy urządzenia mobilnego prowadzi do zdenerwowania, drażliwości, a także lęków. Uzależniony staje się odizolowany od rzeczywistości, chce przebywać jedynie w wirtualnym świecie, który z kolei może doprowadzić do rosnących długów i utraty pracy.
Leczenie fonoholizmu
Skutków fonoholizmu może być wiele. Niektóre z nich są niebezpieczne i mogą prowadzić do różnych sytuacji zagrażających życiu chorego, np. korzystanie z komunikatorów internetowych lub odpisywanie na wiadomości SMS w trakcie prowadzenia samochodu. Jak skutecznie leczyć uzależnienie od telefonu? Niezbędna w tym przypadku jest terapia. Za najbardziej skuteczną uznaje się terapię w ośrodku zamkniętym, w ramach której terapeuci wykorzystują metody poznawczo-behawioralne. Celem terapii jest uświadomienie choremu przyczyn jego uzależnienia oraz nauczenie go korzystania z telefonu w sposób bezpieczny. W odróżnieniu od uzależnień od substancji psychoaktywnych, osoby uzależnione do telefonu najprawdopodobniej nigdy nie będą miały szansy na normalne funkcjonowanie w społeczeństwie nie sięgając więcej po telefon.