Rodzaje alkoholizmu

Alkoholizm to uzależnienie, na która zapada się na całe życie. Obejmuje zarówno sferę psychiczną, jak i fizyczną. Nałóg ten należy do chorób pierwotnych i dotyka coraz większą część społeczeństwa. Jego konsekwencje mogą być bardzo poważne i dotyczyć również najbliższych osób. Oficjalnie uzależnienie od alkoholu zostało uznane za chorobę w roku 1956, między innym dzięki badaniom Elvina Mortona Jellinka, które wywarły największy wpływ na sposób myślenia o tejże chorobie.

Typy alkoholizmu według E. M. Jellinka

Elvin Morton Jellinek w 1969 roku przedstawił model choroby alkoholowej, który zawierał typologię wyróżniającą pięć rodzajów alkoholizmu. Podział ten stosowany jest do dziś.

• Alfa – rodzaj uzależnienia oparty wyłącznie na psychice. Najczęściej występuje u osób z niską tolerancją na stres, które sięgają po alkohol w celu odprężenia i zapomnienia o problemach. Jest to dla nich ucieczka od trudnej rzeczywistości.
• Beta – w tym rodzaju alkoholizmu pojawiają się powikłania somatyczne na skutek nadmiernego picia, jak na przykład marskość wątroby, zapalenie błony śluzowej przewodu pokarmowego czy uszkodzenie trzustki. Przyczyny nałogu leżą w sytuacji społecznej, środowiskowej i obyczajowej. 
• Gamma – to najczęściej występujący typ alkoholizmu. Rozpoczyna się od uzależnienia psychicznego, skutkując stopniowym wzrostem tolerancji na alkohol i uzależnieniem fizycznym. Alkoholicy w typie Gamma tracą kontrolę nad ilością spożywanych trunków, jednak są w stanie robić przerwy i świadomie decydować o tym, kiedy wrócą do picia. W zaawansowanym stadium, podczas przerw mogą występować objawy zespołu abstynencyjnego.
• Delta – chory w typie Delta może kontrolować ilości spożywanego alkoholu, który przeważnie jest niskoprocentowy. Nie jest w stanie jednak całkiem powstrzymać się od picia. Odstawiając alkohol chociaż na chwilę, bardzo szybko pojawiają się objawy abstynencyjne. Przez długi czas może utrzymywać się stały poziom alkoholu we krwi, co prowadzi do poważnych uszczerbków na zdrowiu, które jednak pojawiają się powoli. 
• Epsilon – polega na tak zwanych ciągach alkoholowych. Uzależniony może porzucić alkohol na długi czas, nawet na rok. Po tym okresie jednak rzuca się w wir uzależnienia i pije do momentu, aż nie osiągnie stanu całkowitego omamienia i otępienia. 
• Zeta – niektórzy badacze wymieniają również typ Zeta, który charakteryzuje osoby dopuszczające się aktów przemocy po spożyciu.

Klasyfikacja alkoholizmu T. F. Babora

Podobną do E. M. Jellinka typologię przedstawił T. F. Babor. Wyróżnił dwa rodzaje alkoholizmu:

• typ A – wyróżnia się późnym rozpoczęciem spożywania alkoholu. W dzieciństwie u chorego nie wystąpiły czynniki ryzyka w dużych ilościach, a samo uzależnienie nie jest silne. Nie prowadzi do zaburzeń psychicznych;
• typ B – pojawia się stosunkowo wcześnie. Chory miał do czynienia z alkoholem już w dzieciństwie, często w parze z uzależnieniem od alkoholu idzie również spożywanie innych używek. Głębokość i nasilenie nałogu jest większe, niż w typie A. Może dochodzić tu do nawrotów ostrego picia, nawet w okresie leczenia.

Rodzaje alkoholizmu według J. Hauser

1. Hauser w 1996 roku stworzyła własną typologię uzależnienia od alkoholu, biorąc jednocześnie pod uwagę czynniki kliniczne.

• Typ 1 – uzależnienie tego typu swój początek ma w późniejszym okresie życia. W rodzinie chorego nie występowały wcześniej zaburzenia tego typu, nałóg nie jest silny ani nie towarzyszą mu żadne dolegliwości natury psychicznej i somatycznej.
• Typ 2 – Stopień nasilenia uzależnienia w tym typie jest duży, a chory zapada na niego dość wcześnie. Istnieje tutaj podłoże rodzinne, gdzie w młodzieńczych latach chory miał właśnie taki wzorzec spożywania alkoholu.
• Typ 3 – również pojawia się wcześnie, choć chory nie ma bądź ma niewielkie obciążenie rodzinne. Objawia się zaś zarówno fizycznym, jak i psychicznym uzależnieniem.

Typologia alkoholizmu według Cloningera

Podział stworzony przez Cloningera miał znaczny wpływ na rozumienie problemu alkoholizmu. Można podzielić go na dwa typy:

• typ 1 – w głównej mierze dotyka kobiet, zazwyczaj z depresyjnymi cechami osobowości. Może pojawiać się na skutek chęci samodzielnej próby leczenia się z zaburzeń nastroju i lęków różnego rodzaju. Pije się zazwyczaj okresowo, wyodrębniając okresy całkowicie abstynencyjne;
• typ 2 – częściej występujący u mężczyzn, w młodym wieku. Jest to rodzaj raczej przewlekły, z krótkimi przerwami. Powikłania występują dosyć późno.

Rodzaje alkoholizmu według O. M. Lescha

1. M. Lesch wyodrębnia cztery rodzaje alkoholizmu, na podstawie komponentów neurofizjologicznych, biologicznych i całościowych:

• typ 1 – inaczej typ właściwy lub pierwotny, wiąże się z ciężkimi objawami abstynencyjnymi, którym osoba uzależniona próbuje w ten sposób zapobiec. Podczas abstynencji mogą występować drgawki, tachykardia, skoki ciśnienia tętniczego oraz nasilony głód alkoholowy;
• typ 2 – lękowy – obejmuje osoby, u których występują stany lękowe i które chcą złagodzić je przy pomocy alkoholu. Nie występują tu za to drgawki ani tendencje samobójcze;
• typ 3 – depresyjny lub psychiatryczny – alkohol spożywany jest jako lek na głęboką depresję bądź zaburzenia;
• typ 4 – pierwotnie organiczny – na ten rodzaj alkoholizmu mają wpływ między innymi czynniki wpływające na rozwój we wczesnym dzieciństwie. Mogą to być między innymi uszkodzenia okołoporodowe, choroby OUN, urazy głowy, padaczka oraz zaburzenia funkcji poznawczych.